درباره قضاوت

م.ر.ک.جانباز- «اگر تو حق را به کسی دادی یا مردم دادند، یا قاضی به نفع کسی رأی داد مبادا گمان کنی که مسلماً حق با اوست؛ چه بسیار بوده محکومانی که در آسمان حاکم اند.»
«انسان عادل هر بار طوری قضاوت می¬کند که انگار این آخرین قضاوت زندگی اوست و او بعد از آن راهی آسمان خواهد شد و به ملاقات خدا خو اهد رفت.»

«اگر قاضی ظلم کرد حتماً به این معنا نیست که او ظالم است یا اگر رأی او عادلانه بود این الزاماً از عدالت او خبر نمی¬دهد. میان قضاوت عادلانه و قاضی عادل فاصله هست همان طور که بین انسان و عمل او فاصله¬ای واضح وجود دارد.»

«اگر لازم است قضاوت کنی، پس در باره چیزی قضاوت کن که در مسئولیت تو است. وقتی که خارج از مسئولیت خود قضاوت می¬کنی اگر درست بگویی، کار تو دخالت و زیاده¬روی است و اگر اشتباه کنی، بار نتایج این نظر اشتباه هم به آن اضافته می¬شود.»
« آن که زود قضاوت می¬کند مانند کسی است که اخگری سوزان به وی داده¬اند و او آن را از این دست به آن دست می¬اندازد و سپس برای آن که دستش نسوزد، آن را در دهان خود می¬گذارد.»
«از شتابزدگی و عجولانه عمل کردن و قضاوت نمودن، پرهیز کن زیرا این روش، قرین اشتباه کردن و به خطا¬رفتن است.»

«اگـر قـرار می بـود که جرائم ظـاهری را با روش های باطنی قضـاوت کرد بسیاری از محکـومـان تبـرئـه می شدند، بسیاری از گناهکاران، بی گناه و بسیاری از بی گناهان، گناهکار شناخته می شدند.»

«آن قاضی که به دنبال یافتن سیاه یا سفید است قاضی موفق و عادلی نیست. وقتی به دنبال سفید یا سیاهی، بالاخره آن را به یکی از دو طرف نسبت می¬دهی در حالی که در عالم واقع ، نادر است که واقعیتی کاملاً سیاه یا کاملاً سفید باشد.»

«انسانی که خود را عادل می¬پنداردخداوندِ خود را به عدالت نشناخته است و کسی که خود را بزرگ می¬داند هرگز توجهی به خداوند بزرگ نداشته است.»

« آن که محکوم حق است و آن که حق با اوست دارای نشانه¬های معلوم¬اند. قاضی عادل آن نیست که می¬خواهد محکوم و حاکم را اثبات کند، اوست که می¬خواهد بر حسب نشانه¬ها وی را کشف کند.»

« اما انسان دادگر با پشتیبانی خداوند عادل، مارهای بی عدالتی را هر طور که شده، به چنگ می¬آورد و به چنگال تیز عدالت می¬سپارد. هیچ ماری نمی¬تواند از دست توانا و چشم تیز¬بین او بگریزد و هیچ چیز نمی¬تواند او رااز اِعمال عدالت باز دارد.»

« اگر کمانگیر بخواهد تیر را به هدف بزند، باید هدف را نشانه بگیرد، بر آن خیره شود، کمان را درست در دست گیرد، دست و دلش نلرزد، زه کمان را به درستی و به اندازه کافی بکشد، تیر را در نقطه مناسبی از کمان به زه آن برساند، حواس و تفکرش را یکپارچه و منسجم کند و آن گاه در اوج آمادگی، تیر را رها کند.»

«آن توصیه رسول معظم خدا محمد مصطفی (ص) که به یادگیری تیراندازی و شنا و اسب سواری سفارش فرمود چه بسا دارای جنبه هایی باطنی هم بوده است. وجه باطنی تیراندازی مانند تشخیص درست، قضاوت عادلانه، هدف یابی صحیح و علم توفیق است... .»

«این که به عدالت خود مطمئن باشی یا دیگران اطمینان کنند، برای عادل بودن تو کافی نیست. عادل ، نشانه¬های عدالت را دارد و از علائم پرستیدن خداوند عادل بهره مند است.»

«اگر ضروری است که نظر دهی اما ضروری نیست که محکوم کنی، پس محکوم نکن.حداکثر به تأیید نکردن بسنده کن.(9) • هر قضاوتی (در باره دیگران) را به عنوان آخرین دفاعیه خود در محضر خدا فرض کن، پس برای ارائه بهترین دفاع، تمام سعی¬ات را برای تحقق قضاوت عادلانه به کار گیر.»

« اگر دیگری می¬تواندهمان کاری را که تو می¬کنی بکند و مانند تو قضاوت کند، هرگز خود را در جایگاه قاضی قرار نده.»

«آدم و حوّا در حضور خداوند، به تشخیص و قضاوت دست زدند. لیکن ملکوت الهی محل قضاوت نبود. زمین، برای تشخیص و تحلیل، شایسته تر بو د. پس آدم و حوّا به زمین آمدند. و مادامی که قضاوت پابرجاست، زندگی در زمین نیز پابرجاست.»