کتاب اطلس جنگ ایران و عراق «فشرده نبردهای زمینی»

 به نقل از تارنمای مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، کتاب اطلس جنگ ایران و عراق «فشرده نبردهای زمینی از 31 شهریور 1359 تا 29 مردادماه 1367» برای چهارمین بار توسط مرکز اسناد و تحقیقات دفاع منتشر شد. این اطلس در هفت فصل نگاشته شده است:

فصل اول؛ پیروزی انقلاب اسلامی و شروع تجاوزات ارتش عراق شامل سیر تجاوزات مرزی رژیم بعثی، قبل از آغاز رسمی جنگ، هجوم سراسری ارتش عراق و اشغال مناطق مرزی ایران

فصل دوم؛ دوران بازیابی قوای مسلح ایران شامل تجربه عملیات‌های ناموفق در چهارماهه اول جنگ و دوران کسب اعتمادبه‌نفس نیروهای مردمی- انقلابی و اجرای چند عملیات موفق همچون ضربت ذوالفقار، بازی دراز، رجایی و باهنر، آزادسازی سوسنگرد و...

فصل سوم؛ آزادسازی سرزمین‌های جنوبی شامل عملیات‌های شکستن حصر آبادان «ثامن‌الائمه»، آزادسازی بستان، غرب دزفول و فتح خرمشهر «بیت‌المقدس»

فصل چهارم؛ آزادسازی سرزمین‌های شمالی و میانی در قالب عملیات‌هایی همچون مطلع الفجر، محمد رسول‌الله (ص)، مسلم بن عقیل (ع)، والفجر 3، عاشورا، کربلای 1، کربلای 6، برای آزادسازی سرزمین‌هایی که در استان‌های ایلام، کرمانشاه و کردستان در اشغال دشمن باقی‌مانده بود.

فصل پنجم؛ تعقیب دشمن در جبهه جنوبی شامل نبردهایی که در جبهه جنوبی با هدف تهدید بصره، برای کسب موقعیت برتر و پایان شرافتمندانه جنگ به اجرا درآمد و با عملیات کربلای 5 و تصویب قطعنامه 598 به پایان رسید.

فصل ششم؛ تعقیب دشمن در جبهه شمالی شامل تغییر استراتژی خودی از عملیات در جبهه جنوب به عملیات در جبهه شمال غرب و فراز و نشیب‌های جنگ در این جبهه

فصل هفتم؛ پایان جنگ، حمله عراق به کویت؛ شامل: ابتکار عمل عراق در پایان جنگ، به دست گرفتن مجدد ابتکار عمل توسط قوای خودی و حمله عراق به کویت.

ویژگی بارز این کتاب را می‌توان در جامعیت آن دانست که سیر جنگ ایران و عراق را از ابتدا تا پایان جنگ در قالب مجموع عملیات‌های آفندی و پدافندی باضمیمه کردن نقشه‌های عملیات‌ها و علائم و نمودارهای مختص هر عملیات (استعداد قوای طرفین، خسارات عراقی‌ها و...) شرح داده و ازاین‌رو می‌تواند یکی از منابع غنی و ارزشمند برای پژوهشگران عرصه دفاع مقدس و جنگ تحمیلی عراق علیه ایران باشد.

داشتن نیم‌نگاهی به‌ عکس‌العمل نظام بین‌الملل و واکنش قدرت‌های بزرگ به اتفاقات جنگ ایران و عراق در بازه‌های زمانی مختلف تا پایان جنگ و همچنین تحلیل انگیزه‌های سیاسی طرفین جنگ از طراحی برخی عملیات‌ها از دیگر ویژگی‌های مثبت این کتاب می‌باشد.

با توجه به استقبال تعداد زیادی از پژوهشگران و محققان این عرصه از این کتاب و با اتمام نسخه‌های چاپ سوم آن، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس بر اساس رسالت و مأموریت ذاتی خود بر آن شد که چاپ چهارم این کتاب را نیز بعد از رفع اشکالات جزئی و تغییر قطع آن انجام دهد که در سال جاری موفق به انجام این مهم شد.